Gökhan Karakaş – Tüm dünyanın yakın gelecekteki en büyük etraf sorunu olacağına kesin gözüyle bakılan iklim değişikliği, kıyılarımızdaki deniz suyu sıcaklıklarını artırıyor. Süveyş Kanalı yoluyla Akdeniz’e giren pek çok canlı çeşidi, artan sıcaklıkla birlikte kıyılarımızda hayat alanı bulabiliyor. Kıyılarımıza Pasifik Okyanusu, Hint Okyanusu ve Kızıldeniz’den gelen 500’den fazla canlı çeşidi içinde yaklaşık 100 tanesi balık. İstilacı ve tehlikeli cinslerden olan aslan balığı süratle yayılırken öteki canlıların yaşamasına müsaade vermiyor. Aslan balığı, bedenindeki yüzgeçleri ve uzantılarıyla epeyce süslü olmasına karşın kendisini savunmak için geliştirdiği zehriyle tehlike saçıyor. Zehirli sırt yüzgeç iğneleriyle balıklarla birlikte insanları tehdit eden aslan balığıyla gayret için bilim insanları çalışmalar yürütülüyor. Aslan balığının kıyılarımızda artık sıklıkla bulunduğunu ve kıyılarımızdan çıkmayacağı gerçeğini kabul etmemiz gerektiğini belirten Akdeniz Müdafaa Derneği Lideri Zafer Kızılkaya, insanların tüketmesiyle bu balığın iktisada kazandırılacağını söyledi.
Ayıklaması, temizlenmesi güç
Milliyet’e konuşan Akdeniz Muhafaza Derneği Lideri Zafer Kızılkaya, restoran şeflerinin kendi menülerinde farklı tanımlarla aslan balığını müşteriye sunmaya başladığını belirterek, şunları söyledi:
“Hatay’dan İzmir kıyılarına kadar her kıyıda görülebilen balığı tezgâhlara ve menülere sokmalıyız. Ekonomik kıymeti oluşunca tüketimi artar ve avlandığı için verdiği ziyan azaltılır. Güney Amerika ülkesi Belize, aslan balığından yılda 10 milyon dolar gelir elde ediyor. En değerli sorunu ayıklanması, pak ve sağlıklı ayıklandıktan sonra paketlenerek satılabilir. Beyaz eti keskin bir balık tadı vermediği için buğulaması, tavası, ızgarası yapılabilir. Ayrıyeten doğal balık olduğu için tercih edilebilir. Aslan balığını tüketmek tıpkı vakitte toplumsal sorumluluk olmalı.”
Aslan balığının önemli istilacı bir çeşit olduğunu vurgulayan Kızılkaya şöyle devam etti: “Türkiye, Akdeniz kıyılarında en çok aslan balığının bulunduğu yerlerden biri. Zira sular sıcak ve kayalık alan fazla. En çok Antalya-Bodrum ortasında bulunuyor. Başka balık ve kabukluların yavrularıyla beslendiği için mahallî cinsler üzerinde önemli baskı yaratıyor. Gündüzleri çok etkin değil; kayaların çatlaklarında saklanıyor, gece avlanıyor. Restoran şefleri farklı tanımlarla balığını müşteriye sunmaya başladı. Bu ivmenin artmasıyla küçük balıkçılara önemli bir ekonomik dayanak sağlanacak. Hiç para etmeyen bir avın aranan çeşit olması aslan balıklarının üzerindeki baskıyı artırırken mahallî cinslerin üzerindeki baskıyı azaltacak.”
Kooperatifte satış başladı
Ankara’daki balık satış ofisinde aslan balığının müşteriye sunulduğunu belirten Su Eserleri Kooperatifleri Merkez Birliği Lideri Ramazan Özkaya, “Avrupa’da kişi başı 26 kilo olan balık tüketimi ülkemizde ne yazık ki yedi kilo civarında. Bakanlık yerleşkesinde satışımız sürüyor. Halkın beğenisine sunduğumuz aslan balığı için olumsuz bir yorum almadık. Kıymetli olan dikenlerini ayıklamak. Hünerli eller itinayla paketliyor. Kilosu 40 TL’den satılıyor” dedi.
‘Eti çok lezzetli’
Aslan balığının en ağır görüldüğü Kaş’taki Dragoman Dalış Okulu’nun sahibi Murat Draman ise Milliyet’e şunları söyledi: “Aslan balığı, lokal canlılığı tehdit ediyor. Bu yayılımı durdurmak imkânsız lakin biyolojik çeşitliliğin devamını için Kaş-Kekova deniz müdafaa alanı üzere bölgelerde uzman takımların uğraş etmesi gerekli. Aslan balığını iktisada kazandırarak avcılığını cazibeli hale getirmeliyiz. Şimdilerde balıkçı ağlarında sıkça bulunuyor lakin dikenleri zehirli ve alışılmadık çeşit olduğu için tüketim ağına girmiyor. Meğer eti çok lezzetli ve yenilebiliyor. Aslan balıklarını lokantamızda satmaya karar verdik. Bizim arkamızdan diğer lokantalar da geldi. Yalnızca yakalama ve temizleme etaplarında zehir dikenlerinin batmamasına dikkat etmek gerekli. Şimdilik yalnızca kızartmasını yapıyoruz. Fakat çorbası ya da yahnisi bile mümkün.”