Muş Alparslan Üniversitesi (MAUN) Afet İdaresi Uygulama ve Araştırma Merkezinde misyonlu akademisyenler, “asrın felaketi” olarak nitelenen Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin yaşandığı vilayetlerde yaptıkları incelemelerde değişik kütle hareketlerinin görüldüğünü belirledi.

MAUN ve TÜBİTAK’ın dayanağıyla bölgeye giden 5 akademisyen, Adıyaman, Adana, İskenderun, Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Malatya’da, tabanlardaki sıvılaşma, bina davranışı, yer deformasyonu, kütle hareketi ve joefizik ölçümleri yaptı.

İnceleme yapılan alanlardan örnekler toplayan, dronla kayıtlar alan akademisyenler, üniversitenin laboratuvarında yaptıkları incelemelerden sonra elde ettikleri datalarla ilgili rapor hazırlayarak ilgili kurumlara iletecek.

“Sahada kütle hareketlerini görebildik”

Merkez Müdürü Dr. Öğretim Üyesi İskender Dölek, AA muhabirine, sıvılaşma özellikleri, yüzey deformasyonu gördükleri yerlerle laboratuvarlarda yapacakları incelemelerin akabinde hareketin tipi, formu ve nasıl bir davranış gösterdiğini daha yeterli anlayacaklarını söyledi.

Dölek, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Jeomorfolojik manada arazi deformasyonu ilgili müşahedeler yaptık. Alanda kütle hareketlerini görebildik. Burada çamur akmaları, heyelanlar, kaya düşmeleri üzere çok farklı ve değişik kütle hareketlerini gördük. Taban sıvılaşmasıyla ilgili proje kapsamında alandan datalar topladık ve jeofizik ölçümleri yaptık. Gruptakiler, taban titreşimi ana karakterini belirlemeye yönelik bilgileri toparladı. Gözlemlediğimiz kırık ve kaya düşmelerini yüzey modelleri üzerinde inceleyeceğiz.”

“Doğru yere hakikat binalar yapacağız”

Yaşanan sarsıntılardan sonra kendilerine en çok “Muş’ta sarsıntı olacak mı?” sorusunun sorulduğunu anlatan Dölek, şunları kaydetti:

“Türkiye bir sarsıntı ülkesi, bu gerçeğe alışmamız, ömrümüzü bunun üzerine kurmamız gerekiyor. Alandan yaptığımız müşahedeler, mühendis ve inşaatçı arkadaşların değerlendirmeleri iki hususu öne çıkarıyor. Gerçek tabanda yanlışsız binalar yapacağız. ‘Muş’ta zelzele olacak mı?’ sorusu yerine birinci evvel bunu sormak lazım. Benim binam sağlam mı? Binam yanlışsız yer üzerinde mi? Yanlışsız bina gerçek taban üzerine inşa edildiğinde sarsıntının olup olmaması bizi bu kadar meşgul etmeyecek. Yıkımın gerçekleştiği yerlerde bilhassa kimi binaların kaldırılmadan sit alanı ilan edilmesi afet bağlantısı ismine kıymetli konular. Bu yaşananları hem unutmayalım hem de unutturmayalım.”

Hatay’ın Tepehan köyünde meydana gelen büyük bir kütle hareketini de alanda inceleme bahtının olduğunu belirten Dölek, “İlk müşahedelerimizi yaptık. Orada jeofizik çalışması yapıldı, 58 metrede su içeren bir katman vardı. O bölge de sarsıntıdan sonra oluştu. Bu büsbütün kütle hareketi. Kısa müddette çok uzun vakitte gerçekleşmesi gereken bir olay yaşanmış.” dedi.