Afyon Kocatepe Üniversitesi Zelzele Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak, “asrın felaketi” olarak nitelenen Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin sonucunda oluşan büyük yıkıma ait müşahedelerini paylaştı.

AFAD koordinatörlüğünde, Özkaymak ile Dokuz Eylül Üniversitesi Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir ve Osmangazi Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Volkan Karabacak’tan oluşan grup, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde bölgede gözlenen yüzey kırıkları ile sarsıntı sarsıntısı ve yer çekimiyle bağlı yeryüzünde gelişen öteki olayları inceledi.

İncelemelerin ve yaptıkları tespitlerin akabinde hazırlanacak kapsamlı rapor için çalışmalarını sürdüren Özkaymak, AA muhabirine, 6 Şubat’ta merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7,7’lik birinci zelzelesi, AFAD uyumunda incelediklerini ve rapor hazırlama kademesinde olduklarını söyledi.

İncelemelerde Malatya ile Antakya ortasındaki 220 kilometrelik fay zonunun kırıldığını yerde gözlemlediklerini lisana getiren Özkaymak, şöyle konuştu:

“Özellikle 2020 yılındaki Elazığ sarsıntısından sonra yerbilimciler tarafından sıklıkla lisana getirilen Türkoğlu-Gölbaşı ortasındaki segmentin de kırıldığını toprakta gözlemledik. Kahramanmaraş ve etrafında kırılan fay zonunda bir güç boşalımı meydana gelmiştir, bunu net bir formda söyleyebiliriz. Bu bölgede daha büyük bir sarsıntı olmasını beklemiyoruz.”

“Büyük bir kısmını fay zonlarının üzerine inşa etmişiz”

Özkaymak, AFAD’ın şiddetini 11 olarak açıkladığı Kahramanmaraş’taki birinci zelzelenin son yüzyılda kara içerisinde meydana gelen en yıkıcı zelzeleler ortasında olduğunu vurguladı.

Yaptıkları incelemelerde bölgede çok sayıdaki yıkımın 3 nedeni olduğunu gözlemlediklerini aktaran Özkaymak, şöyle konuştu:

“Bölgede yerleşim yerlerindeki konutların büyük bir kısmını fay zonlarının üzerine inşa etmişiz. Bununla birlikte, zayıf yerler dediğimiz ve zelzele dalgalarının azamî salınım yaptığı alüvyon topraklara bina yapmışız. Bu binaların da maalesef büyük bir kısmının sarsıntıya güçlü olmadığını gördük. Bu 3 sebep bir ortaya gelince de bölgedeki büyük hasar olarak karşımızda duruyor. Bölgede fay zonu dışında ve sağlam taban üzerine inşa edilen sarsıntıya güçlü binaların yıkılmadığını gözlemledik.”

Özkaymak, fay çizgilerinden uzak, sağlam tabanlara sarsıntıya sağlam binalar inşa edilmesiyle gelecek kuşakların büyük sarsıntıları hasarsız yahut en az hasarla atlatacaklarına dikkat çekti.

Türkiye’de çok sayıda canlı fay çizgisi olduğunu vurgulayan Özkaymak, “Bu fayların gelecekte üretebilecekleri zelzelelere hazırlıklı olabilmemiz için her vilayetimizin İl Afet Risk Azaltma Planlarında bilhassa kırmızı renkli öncelikli aksiyonları acilen gerçekleştirmesi gerekiyor.” sözünü kullandı.