Aylin Rana Aydin – Dünyada her yıl yaklaşık 1.5 milyar atık lastiğin ortaya çıktığı belirtilirken, bu oranın her yıl git gide arttığı söz ediliyor. Türkiye’de ise bu sayının 25-30 milyon ortasında olduğu kestirim ediliyor. Toplumsal teşebbüs Laska, ömrünü tamamlamış atık lastikleri katma bedelli hammaddelere dönüştürerek iktisada geri kazandırıyor. Laska, yenilenebilir yakıt, karbon siyahı ve çelik elde ediyor. Laska İdare Şurası Lideri Onur Güdü, atık lastiklerin etrafa daha fazla ziyan vermesini önlediklerini söyledi. Güdü, “Yılda yaklaşık 11.000 ton yükündeki 1 milyondan fazla atık lastiğin tamamını özel süreçlerle karbon siyahı ve yenilenebilir yakıt üzere katma pahası yüksek eserlere dönüştürerek yine tüketime sunuyoruz. Her 1 ton karbon siyahı için 2.5 ton karbondioksit emisyonunu azaltarak iktisada ek kaynak sunuyor, milyonlarca varil petrol kullanımını önlüyoruz” dedi.
Karbon siyahı
Güdü, Laska’nın ortaya çıkış fikrini şöyle anlattı: “Sınırlı kullanım ömrü olan lastiklerin mevcut şartlarda tesirli formda değerlendirilmediğini fark ettik. Atık olarak kabul edilen ve içeriğindeki pahalı hammaddeler hiçe sayılarak etraf olumsuz tesiri yüksek biçimde tüketimde olan bu materyalin aslında gerçek teknoloji ile değerlendirildiğinde katma bedeli yüksek potansiyel hammadde olabileceğini gördük. Atık lastikleri farklı eserlere dönüştürerek bir yandan mahallî idarelere atık lastik idaresi noktasında dayanak oluyor öteki bir taraftan müşterilerimizin pak hammadde gereksinimine cevap veriyoruz.”
Dünyada her yıl 13 milyon tonu aşkın karbon siyahı üretildiğinin altını çizen Güdü, “Bu eserin yüzde 99’dan fazlası fosil yakıtların yakılması ile elde ediliyor. Tahlil getirdiğimiz sorun karbon siyahı tarafında maliyetli ve kirli üretimin önüne geçmek. Ayrıyeten klâsik karbon siyahı üretiminde fosil yakıt yakılması tedarik zincirinde yer alan tüm şirketlerin karbon ayak izlerini büyütüyor. Yenilenebilir yakıt ise güç, ulaşım ve kimya üzere ana sanayi alanlarında fosil yakıtların yerine kullanılabiliyor” sözlerini kullandı.
Lastik mezarlıkları
Dünyanın her yerinde lastik mezarlıkları olduğunu söyleyen Güdü, şöyle konuştu: “Üretimimiz üzerinden hem eser hem atık bazında sistemli hesaplamalar yapıyoruz. Uzun vadeli tesir gayelerimizden birisi Türkiye’nin üretim sanayisinde döngüsel ekonomiyi geliştirmek, yenilenebilir yakıt ve karbon siyahı tedarik zincirinde fosil yakıt kullanımını azaltmayı garantilemek ve doğal kaynakların korunmasını sağlamak.”
Seri üretime başlıyor
Teşebbüsleriyle tohum ve tohum öncesi olmak üzere iki başka yatırım aldıklarını aktaran Onur Güdü, “Tohum öncesi yatırım tipini 2019’da 1 milyon dolar değerleme üzerinden 115 bin dolar yatırım alarak tamamladık. Birinci yatırımımızla üretim yapacağımız tesis ile alakalı çalışmalara başladık. Tohum yatırım çeşidimizi ise 2021 yılı ortasında RHEA Teşebbüs liderliğinde 10 milyon dolar değerleme üzerinden 1.4 milyon dolar yatırım alarak tamamladık. İkinci yatırımımızın akabinde süratle üretim hazırlıklarına başladık. Üretim yapacağımız tesisin makine-ekipman eksiklerini tamamlayıp kısa bir müddet içerisinde seri üretime başlayacağız” diye konuştu.