Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (ELDER) tarafından, son günlerde medyada elektrik dağıtım şirketlerine yönelik haksız ithamlarda bulunulduğu ve elektrik tarifeleriyle ilgili dağıtım şirketlerinin belirleyici bir rolünün olmadığa yönelik açıklama yaptı.
“DAĞITIM ŞİRKETLERİ FİYAT ARTIŞLARININ MÜNASEBETİ OLARAK GÖSTERİLİYOR”
ELDER’den yapılan açıklamada, dağıtım şirketlerinin, fiyat artışlarının münasebeti olarak gösterildiği söz edildi.
“ELEKTRİK MALİYETİNİ BELİRLEYEN ÜÇ BİLEŞEN VAR”
Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) belirlediği düzenlemeye nazaran, elektrik maliyetini etkileyen güç bedeli, dağıtım bedeli, vergi ve fonlar dahil üç bileşenin olduğu aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
ELEKTRİK ÜRETİM MALİYETLERİ ARTTI
“Ocak ayında maliyetlerin artmasındaki en büyük etken elektrik üretim maliyetlerinin önemli halde yükselmiş olmasıdır. Geçtiğimiz periyotta ülkemizde yaşanan kuraklık sebebiyle, elektrik üretimi içerisinde en yüksek hisseye sahip olan hidroelektrik santrallerinden sağlanan elektrik ölçüsü düşmüştür. Bu durum, elektrik üretiminde, ithal kaynaklar olan doğalgaz ve kömürün hissesini artırmıştır. Güç maliyetlerindeki yükselişin en büyük sebebi ithal edilen, milletlerarası fiyatlara ve dövize endeksli doğalgaz ve kömür alım maliyetlerindeki önemli artışlardır.
SON BİR YIL İCİNDE DOĞALGAZ 10 KAT ARTTI
Son 1 yıl içinde doğalgaz fiyatları 10 kata kadar, ithal kömür fiyatları ise 5 kata kadar döviz bazında artış göstermiştir. Elektrik üretim kaynaklarındaki bu maliyet artışı, fatura bedellerinin de yükselmesine neden olmuştur.”
“DAĞITIM ŞİRKETLERİNE YÖNELİK HAKSIZ İTHAM VAR”
Açıklamada, elektrik gücünün hayati bir değere sahip olduğu vurgulanarak, “Elektrik tarifelerinde yıl başında yapılan fiyat artışının tüm vatandaşlarımıza, esnafımıza ve sanayicimize getirdiği yükleri biliyor, yansılarını anlayışla karşılıyoruz. Faturalardaki artış karşısında vatandaşlarımızın yaşadıklarını, sürecin en yakından şahidi olan 100 bin kişilik elektrik dağıtım ailesi olarak bizler de hissediyoruz. Ülkemiz için elektrik gücünün ne kadar hayati bir değeri olduğunu biliyoruz. Elektriğin kâfi, kaliteli, daima, düşük maliyetli ve etrafla uyumlu bir halde tüketicilerin kullanımına sunulması için efor gösteren bir bölümüz. Maalesef bu devirde elektrik dağıtım şirketlerine karşı haksız ithamlarda bulunulduğunu, elektrik dağıtım şirketlerinin bu fiyat artışlarının münasebeti olarak gösterilerek birçok eksik ve yanlış bilgiye dayanan yorumlar ve açıklamalar yapıldığını görüyoruz.” değerlendirmesinde bulunuldu.
“DAĞITIM VE MİSYONLU TEDARİK ŞİRKETLERİ YASAL OLARAK BİRBİRLERİNDEN AYRIŞMIŞTIR”
Türkiye’de faaliyet gösteren 21 elektrik dağıtım şirketinin lisansa tabi olduğu hatırlatılan açıklamada, faaliyetlerinin, masraf ve gelirlerinin EPDK tarafından denetlendiğine işaret edildi.
Şirketlerin işlettikleri varlıkların mülkiyetinin kamuya ilişkin olduğu bilgisine yer verilen açıklamada, şu tabirler kullanıldı:
“Lisans mühletleri boyunca dağıtım şirketleri bu varlıkları işletmek, yeni yatırımlarla genişletmek ve tüketicilere kaliteli hizmet sunmaktan sorumludur. Bu kapsamda Türkiye’deki 21 elektrik dağıtım bölgesi 14 farklı yatırım kümesi tarafından işletilmektedir. Bu şirketlerin ve yatırım kümelerinin kimileri halka da açık olup, ikisi memleketler arası olmak üzere 20’den fazla yatırımcı bu dala yatırım yapmıştır. Elektrik dağıtım şirketlerinin ve tıpkı yatırımcı kümesinin altında bulunan ve tıpkı bölgede faaliyet gösteren vazifeli tedarik şirketlerinin faaliyetleri, özel dal marifetiyle yürütülen kamu hizmeti niteliğindedir. Dağıtım ve vazifeli tedarik şirketleri yasal olarak birbirlerinden ayrışmışlardır. Bu faaliyetler büsbütün düzenlemeye tabidir. Elektrik dağıtım şirketlerinin gelirleri, elektrik tarifelerinden bağımsız bir halde EPDK tarafından, rasyonel maliyetleri hesaplanarak ve tüketici yararı gözetilerek şeffaf bir biçimde 5 yıllık periyotlar için belirlenmektedir.”
VAZİFELİ TEDARİK ŞİRKETLERİNİN GELİRLERİ
Açıklamada, dağıtım şirketlerinin genel aydınlatma ile şebeke işletmesi için gerekli güç muhtaçlıklarını EÜAŞ’tan temin ettiği ve bunun şirketler için bir gelir kalemi olmadığı vurgulandı.
Vazifeli tedarik şirketlerinin gelirinin, alım fiyatları ile faturadaki satış fiyatı ortasındaki marjdan oluştuğu aktarılan açıklamaya şöyle devam edildi:
SIKINTI İKLİM ŞARTLARINDA ÇALIŞMALAR YÜRÜTÜLÜYOR
Lakin kesintisiz güç için en güç iklim koşullarındaki saha çalışmalarını gören vatandaşlarımızın çalışanlarımıza gösterdiği anlayış ve manevi takviye sözlerle tanım edilemez. Vazifeli tedarik şirketleri ise tarifesi düzenlemeye tabi olan tüketiciler için hür piyasa, ikili mutabakatlar ve EÜAŞ’ın toptan satış tarifesi üzerinden elektrik gücü satın alır. 2021’de güç muhtaçlıklarının çok düşük bir ölçüsü EÜAŞ’tan temin edilebilmiştir. 2022’de ise EÜAŞ’tan satın almaları öngörülen elektrik ölçüsü toplam gereksinimlerinin yalnızca yüzde 20’si olup, yılın birinci iki ayında bu oranın sıfır olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.”
TARİFEYE MEVZU OLMAYAN BEDELLER
Ayrıyeten açıklamada, “EPDK tarifeleri belirlerken yatırımcıların 2013 yılında tamamlanan özelleştirmeler için ödedikleri bedeller için hiçbir formda karşılık ayırmaz ve döviz kurlarındaki değişimleri hiçbir formda dikkate almaz. Bu bedeller tarifelere bahis edilmez.” sözlerine yer verildi.