Uzayda uzun süreli görevler, kemik kaybı, kas erimesi, radyasyon riski ve ruh sağlığı gibi sorunlara yol açabiliyor. Rus kozmonot Valeri Polyakov, 2024 yılı itibarıyla 437 gün 18 saat ile uzayda en fazla vakit geçiren kozmonot olarak rekoru elinde tutuyor. Peki uzayda bir insan vücudu ne kadar dayanabilir? İşte ayrıntılar…
Yine de insanlar, uzaya gitme tutkusundan vazgeçemiyor.
Şimdiye kadar yaklaşık 700 kişi uzaya çıktı ve özel uzay uçuşlarının artmasıyla bu sayı giderek artacak.
Ancak uzun süreli uzay yolculuklarında insan vücudu ne kadar dayanabilir?
ISS’deki astronotlar, uzay uçuşunun insan bedeni üzerindeki etkilerini anlamaya yardımcı oluyor.
NASA ve diğer uzay ajansları, bu etkileri daha iyi anlamak ve uzun süreli uzay yolculuklarında astronotların risklerini azaltmak için çalışmalar yapıyor.
NASA’ya göre, Mars’a insanlı bir görev yaklaşık üç yıl sürecek. Ancak böyle bir yolculuk ve daha uzun süreler uzayda kalmak insan vücudunda ne gibi sonuçlar doğurur?
“Kesintisiz olarak uzayda 437 gün 18 saat vakit geçiren Rus kozmonot Valeri Polyakov, 2024 itibariyle rekoru elinde bulunduruyor.
Bu da bir insanın uzayda 1,2 yıldan fazla kalabileceğini gösteriyor.
Birisi daha uzun süre kalabilir mi? Kesinlikle kalabilir. Ancak, sağlık riskleri giderek daha ciddi bir hal almaktadır.
1.000 günlük bir Mars görevini düşünelim, ki bu mevcut teknolojimizle beklenen süre olacaktır.
NASA ve Stanford Üniversitesi işbirliğiyle yürüttüğümüz bir çalışmada, öngörüye dayalı bir matematiksel model geliştirdik.
Bu model, Mars görevinde astronotların yüzde 100’ünün osteopeni (kemik yoğunluğunun normalden düşük olması) geliştirebileceğini ve yaş, cinsiyet ve etnik köken gibi faktörlere bağlı olarak yüzde 33’ünün osteoporoz riski altında olduğunu göstermektedir.
Daha da endişe verici olan radyasyona maruz kalmaktır.”
Bir Mars görevi astronotları 0,7 ila 1 sievert (Sv) radyasyona maruz bırakabilir ve 1 Sv kanser riskini yaklaşık yüzde 5 oranında artırır.
Bu, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) altı ay boyunca yaklaşık 0,3 Sv olan tipik radyasyon dozundan çok daha yüksektir” dedi.
RUH SAHLIĞINI DA ETKİLİYOR
Uzun süreli izolasyon, hapsedilme ve Dünya’dan uzaklık stres, anksiyete, depresyon ve bilişsel gerilemeye yol açabileceğinden ruh sağlığı da bir endişe kaynağıdır.
Uzun süreli görevler sırasında değişen bağışıklık sistemi tepkisi de enfeksiyonlarla mücadele veya tıbbi acil durumlarla başa çıkma konusunda endişelere yol açmaktadır.
İNSAN VÜCUDU UZAYDA NE KADAR DAYANABİLİR?
Bana göre Mars’a üç yıllık bir görev yapılabilir, ancak astronotlar muhtemelen bazıları ciddi olabilecek önemli sağlık sorunlarıyla geri döneceklerdir.
Bundan daha uzun süreli görevler insan dayanıklılığının sınırlarını zorlayacaktır.” diye konuştu.
