İran Atom Gücü Kurumu ile Memleketler arası Atom Gücü Ajansı (UAEA) ortasında varılan muahede kapsamında Tahran idaresi Ajans’a nükleer tesislerinde istekli olarak daha fazla kontrol ve doğrulamaya müsaade verecek.

İran basınında yer alan habere nazaran, Milletlerarası Atom Gücü Ajansı Lideri Rafael Mariano Gross’nin Tahran ziyareti sonrası İran Atom Gücü Kurumu ve Milletlerarası Atom Gücü Ajansı (UAEA) ortak bildiri yayınlayarak üç temel bahiste anlaştıklarını duyurdu. İran Atom Gücü Kurumu ile UAEA ortasında varılan mutabakat kapsamında Tahran idaresi Ajans’a nükleer tesislerinde istekli olarak daha fazla kontrol ve doğrulamaya müsaade verecek. Ayrıyeten Ajans ile İran ortasında tansiyona neden olan ve uranyum parçacıkları tespit edilen üç nükleer tesis konusunda Tahran idaresi daha fazla iş birliğine hazır olduğunu duyurdu.

Ajans ile İran ortasında “ortak iş birliği” ve “diyaloğun sürdürülmesi” davetinin yapıldığı bildiride, “Sürdürülen diyalog ve iş birliği Ajans ile İran ortasında daha geniş kapsamlı mutabakatların doğmasını sağlayacaktır” sözü kullanıldı. İran ile Ajans ortasındaki bağlantıların iş birliği ruhuyla ve “Nükleer Silahların Yayılmasını Tedbire Mutabakatının Ek Protokolleri” kapsamında devam edeceği vurgulanan bildiride, “Ek Protokollere bağlı kalarak İran’ın verdiği taahhütler ve Ajansın belirlediği kurallara riayet ederek iş birliği ruhuyla ilgiler sürdürülmeye devam edilecek” sözleri kullanıldı. İran’ın uranyum parçacıkları tespit edilen nükleer tesislerdeki “denetimi ve iş birliğine” değinilen bildiride, “Tahran idaresi ek protokoller kapsamında kelam konusu üç tesiste Ajans ile iş birliğine ve bilgi paylaşımına hazırdır” tabiri kullanıldı. Bildiride, nükleer tesislerdeki kontrol ve doğrulama süreçlerini artırmayı taahhüt eden Tahran idaresi, “Ajans ile daha fazla iş birliği” vurgusu yaptı. Bildiride, “Gönüllü olarak Ajans’a nükleer tesislerde daha fazla kontrol ve doğrulama süreçleri yapılmasına müsaade veriyoruz. Bu mevzuda yolun nasıl olacağı Tahran’da Ajans ile İranlı uzman heyetler ortasında yapılacak teknik görüşmeler sonucunda belirlenecek” tabirleri kullanıldı.

İran’da yüzde 83,7’ye varan saflıkta uranyum parçacıklarının tespiti

UAEA’nın İdare Heyeti üyesi ülkelerle her 3 ayda bir paylaştığı İran’ın nükleer faaliyetlerini ele alan ve 28 Şubat’ta medyaya yansıyan raporda, Ajans denetçilerinin 21 Ocak’ta İran’ın yer altı tesisi Fordo’da IR-6 santrifüjünden alınan numunelerin yüzde 83,7’ye varan saflıkta parçacıklar içerdiğini tespit ettiği belirtilmişti.

İran’ın üç nükleer tesisinde daha evvelce açıklanmamış uranyum parçacıklarının tespit edilmesi Ajans ile İran ortasında gerginliğe neden olmuştu. UAEA İdare Konseyi, 8 Haziran 2022 tarihinde İran’ın nükleer tesisler hakkında UAEA’nın talep ettiği karşılıkları karşılayamaması ve Tahran idaresinden gelen açıklamaların yetersiz bulunması gerekçesiyle İran’a karşı karar almıştı.

Tahran idaresi 9 Haziran 2022 tarihinde alınan karara reaksiyon olarak, Ajansın İran’ın nükleer programını denetlemek emeliyle kullandığı kamera sistemleri ve çeşitli ekipmanları kaldırmaya başladığını duyurmuştu. – TAHRAN