Dev şirketler Rusya’daki yatırımlarını sonlandırmakla kalmadı, yeni yatırım yapmayacakları üzere, mevcut yapıları da taşıma kararı aldı.
Ukrayna’ya saldırısının akabinde Rusya’ya yönelik yaptırım dalgası devam ederken, ülkedeki ticari faaliyetlerini askıya alan yahut sonlandıran global şirketlerin sayısı da her geçen gün artıyor.
Rusya’nın hücumlarının devam etmesiyle yaptırımların kapsamları giderek genişletilirken, son olarak Avrupa Birliği (AB), ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya ve Kanada birtakım Rus bankalarının memleketler arası para transferi sağlayan SWIFT sisteminden çıkarılması istikametinde karar aldıklarını duyurdu.
TEKNOLOJİDEN OTOMOTİVE, HAVACILIKTAN GÜCE PEK ÇOK KESİMDEN REAKSİYON GELDİ
Ülkeler, Rusya’ya saldırgan tavrı nedeniyle ağır bedel ödetmek ve memleketler arası finans sisteminden izole etmek için çeşitli adımlar atmaya devam ederken, büyük memleketler arası şirketlerden de Rusya’ya yönelik reaksiyon gecikmedi.
Teknoloji, otomotiv, sanayi, havacılık, güç, dokuma, lojistik, telekomünikasyon ile sinema ve televizyon kesimlerinden dünyanın önde gelen birçok şirketi Rusya’daki ticari faaliyetlerini askıya aldığını yahut sonlandırdığını duyurdu.
Ukrayna’ya yönelik atak devam ederken, Rusya’daki operasyonlarını gözden geçiren şirketlerin sayısı da her geçen gün arttı.
TEKNOLOJİ
ABD’li teknoloji devlerinden Apple, Rusya’daki tüm satışlarını durdururken, Apple Hisse ve başka hizmetlerin de kısıtlanacağını bildirdi. Apple, Rus devlet medyası “RT News” ve “Sputnik News” uygulamalarının da Rusya dışındaki uygulama mağazalarından indirilmesini engelledi.
Google’ın çatı şirketi Alphabet bünyesindeki görüntü paylaşım sitesi YouTube ise Rus devlet yayın organları Russia Today ve Sputnik’in Avrupa’da yayın yapan YouTube kanallarını bloke etme kararı aldı. Ayrıyeten Google, Rus yayıncıları RT ve Sputnik’e bağlı taşınabilir uygulamaları engelledi.
Microsoft da RT’nin taşınabilir uygulamalarını Windows App Store’dan kaldıracağını ve Rus devlet dayanaklı medyadaki reklamları yasaklayacağını duyurdu.
Bilgisayar üreticisi Dell Technologies, Rusya ve Ukrayna’daki eser satışlarını askıya alırken, yazılım şirketi Oracle Rusya’daki operasyonlarını askıya aldığını açıkladı.
OTOMOTİV ŞİRKETLERİ
Otomotiv bölümü de Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırısına “Rusya’daki faaliyetlerini durdurarak” reaksiyon verdi.
Alman lüks araba üreticisi BMW ile Volkswagen, Rusya’ya araç ihracatını ve ülkedeki lokal üretimi durduracaklarını duyurdu.
Kamyon üreticisi Daimler Truck, Rus ordusuna zırhlı araç da sağlayan Rusya’nın en büyük kamyon ve otobüs üreticisi Kamaz ile iş birliği de dahil olmak üzere Rusya’daki ticari faaliyetlerini askıya alacağını açıkladı.
İsveçli araba üreticisi Volvo Cars, Alman lüks araba üreticisi Audi, İngiliz lüks araba üreticileri Jaguar, Land Rover ve Aston Martin de bir sonraki duyuruya kadar Rusya pazarına araç sevkiyatını askıya aldıklarını bildirdi.
ABD’nin büyük araba üreticilerinden Ford da Rusya’daki operasyonlarını askıya aldığını duyurdu.
Toyota Motor dahil Japon araba firmaları da Rusya kapsamlı üretim operasyonlarını durdurma kararı alırken, Honda Motor Rusya’ya araba ve motosiklet nakliyatını durdurduğunu açıkladı.
Mazda Motor Rusya’nın Uzak Doğu bölgesindeki Vladivostok kentinde iş iştirakli fabrikasına Japonya’dan kesim ihracatını askıya alma kararı alırken, Rusya’da lokal fabrikaları bulunan Mitsubishi Motors faaliyetlerini askıya alabileceğini, Nissan Motor da süreci yakından izleyip karar vereceğini açıkladı.
Motosiklet üreticisi Harley Davidson da Rusya’daki operasyonlarını ve teslimatlarını askıya aldığını duyurdu.
SANAYİ ŞİRKETLERİ
Sanayi bölümünde de İsveçli mühendislik kümesi Sandvik, Rusya’daki faaliyetlerini askıya alırken, endüstriyel araçlar ve ekipmanı üreten Atlas Copco ülkeye yapılan tüm teslimatları durdurdu.
Fin mühendislik kümesi Metso Outotec da Rusya’ya teslimatları süreksiz olarak durdurma kararı aldı.
Alüminyum ve yenilenebilir güç kesimlerinde faaliyet gösteren Norveçli Norsk Hydro ise bir sonraki duyuruya kadar Rus üreticilerle temaslı yeni mukavelelere girmeyeceğini ve potansiyel olarak mevcut ticari münasebetleri dondurmayı düşündüğünü açıkladı.
Siemens’in de Rusya’ya tüm yeni ticari ve milletlerarası teslimatları askıya aldığı lakin yaptırımlara uygun olarak lokal servis ve bakım faaliyetlerine devam edeceği bildirildi.
İsveçli mobilya firması IKEA ise Rusya ve Belarus’taki mağazalarını kapatacağını açıkladı.
HAVACILIK ŞİRKETLERİ
Havacılık bölümünde ise Boeing ve Airbus’tan Rusya’ya reaksiyon niteliğinde kararlar geldi.
ABD’li uçak üreticisi Boeing, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının akabinde uygulanan yaptırımların global havacılık dalında oynaklığa neden olmasının tesiriyle Rus hava yollarına kesim, bakım ve teknik dayanağını askıya aldığını duyurdu. Ayrıyeten şirket, Moskova’daki büyük operasyonları durdurduğunu açıkladı.
Merkezi Avrupa’da bulunan uçak üreticisi Airbus da Rusya’ya yedek kesim göndermeyi ve Rus hava yollarını desteklemeyi askıya aldığını bildirdi.
Lufthansa Technik, Rus müşterilerine yönelik tüm hizmetlerini durdururken, dünyanın en büyük uçak kiralama şirketi Aercap Holdings, Rus hava yolları ile kiralama mutabakatı yapmayacağını açıkladı.
FİNANS ŞİRKETLERİ
İngiltere’nin en büyük bankası HSBC, Rusya’nın en büyük ikinci bankası VTB de dahil olmak üzere Rus bankalarıyla iş birliğini azaltacağını duyurdu.
Yatırım şirketi DWS, Rus menkul değerlerine yeni yatırım yapmayacağını açıklarken, Bank Nordea, Rusya’da yatırım fonlarının faaliyetlerini askıya aldı.
Milletlerarası yaptırımlar nedeniyle Visa, Mastercard ve American Express, Rus bankalarını ödeme ağlarından çıkardı. Bundan etkilenen bankalar ve müşterileri artık en değerli kredi kartı sağlayıcılarının ağları üzerinden süreç yapamıyor.
GÜÇ ŞİRKETLERİ
ABD ve Avrupa’nın yaptırımlarının Rusya’nın en büyük gelir kalemini oluşturan güç bölümünü direkt amaç almamasına karşın Batılı güç şirketleri ülkedeki yatırım ve iştiraklerinden arka arda çekilme kararları gerisi.
Fransız güç devi TotalEnergies Rusya’daki yeni projeleri için sermaye sağlamayacağını duyururken, Rusya’nın en büyük yabancı yatırımcılarından BP, Rus petrol devi Rosneft’teki yüzde 19,75 payını elden çıkaracağını açıkladı.
Shell de Sakhalin-II sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tesisindeki yüzde 27,5 payını, Salym Petroleum Development ve Gydan güç teşebbüsündeki yüzde 50’şer payını elden çıkaracağını, Gazprom ve ilgili kuruluşlardaki ortak teşebbüslerinden ise ayrılacağını duyurdu.
ABD’li güç şirketi ExxonMobil de Rusya’daki Sakhalin-1 doğal gaz ve petrol üretim alanındaki operasyonlarını durduracağını ve ülkede yeni yatırım yapmayacağını bildirdi.
İtalyan güç kümesi Eni ise Rus gazını Türkiye’ye taşıyan boru çizgisindeki payını satmayı planladığını açıkladı.
Alman türbin üreticisi Siemens Energy, Rusya’daki işini askıya alırken, Singapur merkezli emtia ticareti şirketi Trafigura, Rusya’daki yatırımlarını dondurduğunu ve Rosneft’in Kuzey Kutbu’ndaki Vostok Oil projesindeki yüzde 10’luk payını gözden geçirdiğini bildirdi.
İsviçre merkezli, dünyanın en büyük emtia şirketlerinden Glencore, Rus şirketleri En+ ve Rosneft’teki payları dahil ülkedeki tüm ticari faaliyetlerini gözden geçireceğini bildirdi.
LOJİSTİK ŞİRKETLERİ
Amerikan kargo devleri FedEx ve UPS de Ukrayna’ya saldırısından ötürü Rusya’ya yapılan sevkiyatları askıya aldıklarını duyurdu.
Dünyanın en büyük konteyner nakliye şirketi Maersk ise Rusya’ya ve bu ülkeden yapılan teslimatları süreksiz olarak askıya almaya karar verdi.
Deutsche Post, Rusya’ya DHL teslimatlarını durdururken, Alman nakliye şirketi Hapag Lloyd Rusya için rezervasyonları askıya aldı.
Konteyner nakliyat şirketi MSC de Rusya’ya yönelik tüm yük nakliyatı kayıtlarını durdururken, insani ve tıbbi yüklerle besin materyallerinin kabul edileceğini bildirdi.
DOKUMA ŞİRKETLERİ
Büyük spor giysi markası Adidas, Rusya Futbol Birliği ile olan iştirakini askıya aldı.
Bir öteki büyük spor giysi firması Nike da Rusya’ya yönelik teslimatların artık gerçekleştirilemeyeceğini duyurdu.
Puma ise ülkedeki 100 mağazasının açık olmasına karşın Rusya’ya teslimatları durdurduğunu açıkladı.
Dünyanın en büyük ikinci moda perakendecisi olan H&M de Rusya’daki tüm satışlarını süreksiz olarak askıya aldığını bildirdi.
TELEKOMÜNİKASYON, SİNEMA VE TELEVİZYON
İsveçli telekom ekipmanı üreticisi Ericsson Rusya’ya teslimatları askıya alırken, Finlandiya merkezli telekomünikasyon şirketi Nokia yaptırımlara uymak için Rusya’ya teslimatları durduracağını açıkladı.
Hollywood stüdyoları Disney, Warner Bros ve Sony Pictures Entertainment da Rusya’da yeni sinema gösterimlerini askıya aldı.
Çevrim içi yayın platformu Netflix ise Rusya’daki tüm projelerini ve satın almaları durdurduğunu açıkladı.
ABD merkezli dünyanın en büyük konaklama paylaşım platformlarından Airbnb de Rusya ve Belarus’taki tüm operasyonlarını askıya aldığını duyurdu.
Alman REWE, Penny, Aldi ve Netto, Rusya’da üretilmiş eserlere raflarında yer vermeyeceklerini açıkladı.