AÜ Yunus Emre Yerleşkesi’nde 1982 yılında kurulan BİBAM’a Eskişehir ve ilçelerinin yanı sıra İstanbul, Kütahya, Bilecik, Afyonkarahisar, Bursa ve Kayseri üzere vilayetten getirilen tıbbi ve aromatik bitkiler çeşitli süreçlerden geçiriliyor.
Bitkilerin yağları ve esansının çıkarıldığı merkezde, kelam konusu eserlerin tahlilleri de yapılıp raporlanarak ilgililere iletiliyor.
Bu süreçler için gerekli 10 farklı laboratuvara sahip BİBAM, bitkinin özünde istenmeyen ya da limitleri aşan bedellere sahip birtakım unsurlara yönelik iyileştirmeler ve saflaştırma çalışmaları da gerçekleştiriyor.
Merkez, firmaların üretim basamaklarında karşılaştıkları sorunların tahlilinin yanı sıra üretimde kullanılacak sistemlerin dizaynı hakkında da fikirlerini sunuyor.
Üniversitelerdeki araştırmacılarının, kamu kuruluşlarının ve özel bölümün Ar-Ge ile tahlil gereksinimlerine yönelik tahliller üreten BİBAM’da, son devirde propolis ve bunu içeren eserlere yönelik çalışmalar da yapılıyor.
Merkezin Müdürü Prof. Dr. Temel Özek, AA muhabirine, tesiste Birleşmiş Milletler (BM) ismine ilgililere de tıbbi ve aromatik bitkiler üzerine eğitimler verdiklerini söyledi.
Tıbbi ve aromatik bitkileri istenilen biçimde değerlendirdiklerini belirten Özek, şöyle konuştu:
“Aromatik bitki manasında Türkiye epeyce varlıklı ki bütün Avrupa kıtasına eş bedel ölçüde bitki çeşitliliğine sahibiz. Ülkemizde de bilhassa son periyotta aromatik bitkiler ön planda. Merkezimizde bitkilerden uçucu yağlarını elde ediyoruz. Son periyotta bilhassa lavanta ön planda. Lavanta başta olmak üzere defne, ada çayı, kekik, nane, biberiye üzere misal aromatik özelliği sahip bitkilerden uçucu yağ elde etme işi son periyotta arttı. Bunun yanı sıra propolis ve propolis içeren eserlere yönelik çalışmalarımız var. Türkiye’nin birçok kentinden bize talepler geliyor. Eskişehir ve ilçelerinin yanı sıra etraf vilayet ve ilçeler ile İstanbul’dan Kayseri’ye kadar çok geniş bir alanda bize ulaştırılan tıbbi ve aromatik bitkiler var.”
“İyileştirmeler ve saflaştırmalar yapabiliyoruz”
Özek, bitkilerin döneminde hasat edilir edilmez ya da belirli kurutma koşullarında saklandıktan sonra da kendilerine getirebildiğini aktardı.
Laboratuvar ölçekli çalışmalarla eserin tahlillerini yaptıklarını lisana getiren Özek, şöyle devam etti:
“Elde ettiğimiz yağların kalite denetim tahlillerini de gerçekleştiriyoruz. Kullanılmak istenilen nitelikte olup olmadıkları değerlendirilip raporlandırılıyor. Eserin niteliğine nazaran firmalar ya kendi talepleri doğrultusunda ya da ihracat ve ithalat çalışmalarında kıymetlendirme yapıyor. Bitkinin özünde istenmeyen ya da limitleri aşan kıymetlere sahip birtakım hususlara yönelik iyileştirmeler ve saflaştırmalar yapabiliyoruz. Kozmetik ve parfümeri endüstrisi başta olmak üzere besin ve sıhhat kesiminde kullanılmak üzere eserler elde edebiliyoruz. Talep doğrultusunda evvel Ar-Ge çalışmaları gerçekleştiriliyor, daha sonra istenilen bedellere uygun ve büyük kapasiteli üretim çalışmaları da gerçekleştiriliyor.”
Temel Özek, Ar-Ge niteliğinde bir merkez olmaları nedeniyle piyasadan gelen taleplere ya da oluşturulan projelere danışmanlık hizmetleri de verdiklerini, birtakım firmaların piyasaya yeni eser çıkartabilme noktasında kendilerine talepler getirdiğini belirtti.
Merkezde hücre kültür laboratuvarının da bulunduğunu kaydeden Özek, “Bu kapsamda muhakkak bir olgunluğa ulaşmış eserlerin hücre üzerinde tesire sahip olup olmadığını pahalandırmak manasında hücre kültür çalışmaları yapabiliyoruz. 10 farklı laboratuvara sahip bir merkeziz. Daha büyük kapasiteli çalışmaları gerçekleştirdiğimiz pilot alanımız da var.” dedi.