Tokyo Üniversitesinden (UTokyo) Prof. Watanave Hidenori, Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 6 Şubat’ta meydana gelen zelzeleler için “benzeri görülmemiş ölçekte felaket” nitelendirmesinde bulundu.

UTokyo’daki Fakültelerarası Enformasyon Çalışmaları Enstitüsünde Öğretim Üyesi Prof. Watanave’nin çalışması, Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin fay kırılımlarını, üç boyutlu topografya haritasıyla ortaya koyuyor.

Uydu görüntüleme kesimindeki özel şirketlerin imgelerini temel alan “Türkiye-Suriye Zelzelesinin Uydu İmgeleri Haritası” isimli çalışmada uydu, dron ve üç boyutlu görseller yoluyla ayrıntılı anlatılıyor.

6 Şubat sarsıntılarının fay kırılımlarını inceleyen Watanave, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu sarsıntıları, karada meydana gelen “levha sonu depremi” olarak niteledi.

Doğal afete ait kitle bağlantı araçlarının kısmen bilgi sağladığını ve tam fotoğrafını gösteremediğini belirten Watanave, birtakım uydu görüntüleme şirketlerinin lisanslı imgeleri sayesinde zelzelenin topografyasını oluşturduğunu lisana getirdi.

Watanave, 6 Şubat’ta meydana gelen ardışık sarsıntıların benzerlerinin Japonya’da da oluştuğuna işaret ederek Nisan 2014’te yaklaşık 30 saat ortayla meydana gelen Kumamoto sarsıntılarını örnek verdi.

Mart 2011’de 9 büyüklüğündeki Tohoku zelzelesinin de levha sonundaki bir dizi çoklu kırılma nedeniyle oluşan sarsıntı olduğu bilgisini veren Watanave, “Ancak Türkiye-Suriye sarsıntısının etkilediği alan, şimdiye kadar gördüklerimizin çok ötesinde. Buna ‘benzeri görülmemiş ölçekte felaket’ denilebilir.” dedi.

Watanave, 1995’teki Kobe sarsıntısında de bina çökmelerinin yaşandığını anımsattı.

6 Şubat sarsıntılarına ait uydu imajlarından oluşturduğu 3 boyutlu haritaları incelediğini lisana getiren Watanave, “Bazı kentlerin ağır hasar gördüğünü tespit ettim. Böylesi bir durumu hiç görmemiştim. Japonya’da, birtakım yüksek binaların yıkıldığı sarsıntılar oldu lakin bu sarsıntıda çok sayıda kentte çok sayıda bina çöktü yahut yıkıldı. Muhtemelen meyyit sayısı daha da artacaktır. Bu, mevcut felaketi ‘yüzyılın felaketi’ haline getiriyor.” değerlendirmesinde bulundu.

“Gelecekte büyük artçı sarsıntıların meydana gelme mümkünlüğü yüksek”

Halk ortasında “öldürücü darbe” olarak bilinen, “kısa şiddetli sarsıntıların” 6 Şubat sarsıntılarında tesirinin hissedilmiş olabileceğine dikkati çeken Watanave, şunları kaydetti:

“Bu, sarsıntının mühletinden ve merkez üssünün sığlığından etkilenebiliyor. Bu zelzelede bu türlü bir ‘öldürücü darbe’ birçok yüksek binanın yıkılmasına neden olmuş olabilir. Olağan o binaların zelzeleye sağlam yapılarının yetersiz olması da mümkün. Birçok binanın çöktüğü bu bölgelerdeki binaların zelzeleye güçlü yapılarının zayıf olması mümkün. Ayrıyeten alçak binaların yıkılma ihtimalinin yüksek binalara nazaran nispeten daha az olduğu görülmektedir.”

Japonya Meteoroloji Ajansının (JMA) büyük bir sarsıntıdan sonra “aynı büyüklükte artçı sarsıntıların meydana gelmesinin mümkün olduğu” konusunda daima uyardığının altını çizen Watanave, “Büyük bir zelzele meydana geldi ve fay kaydı. Sonuç olarak gelecekte büyük artçı sarsıntıların meydana gelme mümkünlüğü yüksek.” diye konuştu.

Watanave, sarsıntıları “kaçınılmaz” olarak niteleyip, 1995’teki Kobe sarsıntısıyla ülkesinde zelzeleye dayanıklılık yönetmeliklerinin revize edildiğini vurgulayarak “Japonya’da tıpkı büyüklükte bir sarsıntı olsa bile birçok binanın yıkılmayacağı beklentisi içerisindeyiz.” tabirlerini kullandı.

“Maraş zelzelesi, sığ olduğu için yüzeydeki binalara hasarı çok büyük”

Japonya Doğal Felaketlerle Uğraş Komitesi Üyesi ve Sarsıntı Uzmanı Nakahama Yoşikazu da Kahramanmaraş merkezli zelzelelere ait sayıların büyüklüğünü görünce hüzünlendiğini ve Türkiye’deki dostlarını anımsadığını söyledi.

Ülkesinde 2011’deki 9,1 büyüklüğündeki Tohoku zelzelesinin daha derinde ve deniz altında meydana geldiğini anımsatan Nakahama, Türkiye’deki zelzelelere yönelik “Tohoku sarsıntısından daha büyük yıkım ve hasara yol açtığı görünüyor. Maraş sarsıntısı, Tohoku sarsıntısına kıyasla sığ. Sığ olduğu için yüzeydeki binalara hasarı çok büyük.” değerlendirmesinde bulundu.

Nakahama, şunları kaydetti:

“Dünya dediğimiz gezegenimizin yüzeyi, masa tenisi topu üzere pürüzsüz bir yüzey değil. İçerisinde birçok çatlakları, farklılıkları olan plakalardan oluşuyor. Zelzeleler daima oluşur ve bir oburunu tetikler. Plakalar birbirini baskılar. Arabistan plakası batıya, Afrika plakası kuzeye hakikat baskılar. Baskıladıkça büyük bir güç haline geliyor. Dolduktan sonra büyük sarsıntılar oluşuyor. Dostu, düşmanı güzel tanımamız gerekiyor. Bu durumda düşman zelzele. Sarsıntı nedir ve nasıl bir düzeneğe sahip uygun anlamamız gerekiyor. Kış ya da yaz mevsimi, gündüz ya da gece olabilir, sonrakilere önlem almalıyız.”