Mükemmeliyetçilik yaygın anksiyete bozukluğu, cinsel fonksiyonel bozuklukları, depresyon obsesif fikirler ve hareketler üzere birçok ruhsal problemlerin temel tetikleyicisi olabiliyor…
Apansız ortaya çıkan panik ataklar, anksiyete krizleri, obsesif niyetler bireyin tüm hayatını ele geçirebiliyor…
Uzman Klinik Psikolog Nida Bal, bu türlü durumlarda uzman takviyesi alınmasını önerdi.
Bal, Uzman Klinik Psikolog Nida Bal, bireyin toplumsal bağlarını, iş yaşantısını, akademik hayatını hayli etkileyen mükemmeliyetçiliğe yönelik bilgi vererek tekliflerde bulundu.
MÜKEMMELİYETÇİ NİYET MODELLERİ
Mükemmeliyetçi yapının birçok psikopatolojik bozukluğa yer oluşturduğuna değinen Bal, bireyde oluşan yetersizlik duygusu ile gelen tatminsizlik hissinin, hayat fonksiyonelliğini önemli biçimde bozduğunu, ötelenen misyonların yetersizlik ve mutsuzluk hissi oluşturduğunu söyleyerek mükemmeliyetçi fikir modellerini şöyle sıraladı:
“Ya daima ya hiç fikir modeli, tam olmayacaksa hiç olmasın güdüsü ile sorumlulukları daima öteleme isteği, üst üstte denetim etme isteği, kişinin kendi dış görünüşü ile fazla ilgilenmesi, kusurlu hissetmesi, teşebbüste bulunma konusunda zorlanma, eksik olacağı güdüsü ile geri çekilme, o an yapıldığında eksik kalacak şeyleri öteleme, yetersizlik ve mutsuzluk hissi.
“MÜKEMMELİYETÇİLİĞİ TETİKLEYEN ETKENLER KİŞİNİN ŞEMALARINDA SAKLIDIR”
Mükemmeliyetçi yapıyı tetikleyen ya da oluşturan etkenler ise kişinin şemalarında gizlidir. Olaylar karşısında zihnimize gelen birinci otomatik niyet şemalarımızdan oluşur.
Çocukluk devrimizde bizi yetiştiren şahıslar, akran bağlarımız, öğretmenlerimiz velhasıl o devrimizin çevresel faktörleri yazılım kodlaması üzere fikir yapılarımızın temellerini atıyor. İleriki ömrümüzde fark etmeden bu niyet kalıplarımız ile olaylara karşı hislerimizi besliyoruz ve bu hislerimiz davranışlarımıza dönüşüyor. Kişinin şemalarını keşfettiği vakit fikirlerinin farkındalığı ile davranışlarını da yönetebilir.”
“OLUMSUZ FİKİRLER KISIR DÖNGÜYE SEBEP OLUYOR”
Bilişsel (Kognitif) Davranışçı Terapi ekolüne nazaran, fikirlerimiz, his ve davranışlarımızla ilişkili olduğuna değinen Bal, “Olumsuz niyetler ve hisler bizlerin kısır döngüye girmesine sebep olur. Mükemmeliyetçi niyet kalıbı hayat fonksiyonelliğini olumsuz tarafta bozuyor. Özcesi gündelik hayatımızda yaşadığımız olayın kendisi değil, olayı algılama ve yorumlama biçimimiz hislerimizi ve reaksiyonlarımızı belirler. Mükemmeliyetçi yapı kişinin hayat fonksiyonelliğini bozuyor ise kesinlikle bu bahiste dayanak alması gerekir. Onay arayıcılık, kusurluluk, yüksek standartlar, başarısızlık üzere hangisinin bireyde mükemmeliyetçi yapıyı tetiklediğinin tespiti sağlanır. Kişi, terapiden aldığı farkındalık, terapistinin yönergeleri ve davranışsal teknikleri ile mükemmeliyetçiliğin zararlarından kendini soyutlayabilir.” tabirlerini kullandı.