Herkesin toksik şahıslar ve münasebetlerle karşılaşabileceğini belirten uzmanlar, bu şahısların yakın etrafımızda de olabileceğini söylüyor. Alakalarda çaresizlik, öfke, suçluluk, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere hislere dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu hisleri sık yaşıyorsanız bu bağın toksik olduğunu söyleyebiliriz.” diyor. Toksik şahısların özür dileme eğiliminde olmadığını vurgulayan Bhais, toksik bireylerin olumsuz hislerini karşısındakine atarak onları da aşağı çektiğinin ve bu bireylerde çoklukla kişilik bozukluğu sorunu olduğunun altını çiziyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, toksik şahısların ve toksik alakaların özelliklerine dair açıklamalarda bulundu.
Toksik kişiyi ya da bağlantıyı vakitle tanırız
Hepimizin hayatında vakit zaman toksik beşerler, toksik alakalar olabilir diyerek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu kişi akrabalardan, aileden biri, arkadaş, sevgili yahut eş olabilir. Kısa periyodik hayatımıza girebilir ya da uzun vadeli hayatımızda kalabilir. Biz bu bireyleri süreç içinde bize hissettirdikleri ya da münasebetin formuyla tanıyoruz.” tabirlerini kullandı.
Sık yaşadığınız olumsuz hisler alakanın toksik olduğunu gösterir
‘Toksik’ kavramının ‘zehirli’ demek olduğunu hatırlatan Bhais, “Yani bizi zehirleyen, bizi aşağı çeken. Biz toplumsal münasebetlerimizi neden kurarız? Daha güzel daha keyifli, daha başarılı olabilmek, bize yürek vermesi, dayanak olması için. Lakin bu şahıslar tam aykırısını yapar. Biz bu şahısları nasıl tanıyoruz? Öncelikle bizim münasebetlerimizde hissettiğimiz hislerden bunu çıkartıyoruz. Şayet birtakım beşerlerle ilginizde çaresizlik, öfke, suçluluk üzere, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere kimi hisleri sık yaşadığınızı düşünüyorsanız, bu ilginin aslında toksik bir münasebet olduğunu söyleyebiliriz. Karşı tarafın bizi bir formda manipüle ettiğini, değiştirmeye, denetim etmeye, makul istikametlere çekmeye çalıştığını düşünebiliriz. Yaşadığımız bu hislerden anlayabiliriz.” diyerek toksik ilgiyi açıkladı.
Haklı olsanız bile suçluluk hissi yaşamanıza neden olurlar
Sağlıklı alakalarda de tarafların birbirlerine yanlış davranışlarda bulunabileceğine, yanılgılar yapılabileceğine ve kırıcı olunabileceğine değinen Bhais, “Sonrasında özür bekleriz. Lakin bu bireylerde geri vites yoktur, yani geri adım atma durumu yoktur. Bu bireyler yanlış bir şey yaptıklarını düşündüklerinde ya da siz bunu düşünüyor olsanız bile asla özür dilemezler. Hatta şöyle olur, dersiniz ki, ‘bu durumda yüzde yüz ben haklıyım, bu hususta da bir şey diyemez artık’. O konuşma o denli farklı yerlere masraf, o denli gündemler açılır ki sonrasında siz kendinizi suçluluk hissiyle bulursunuz. Aslında baktığınızda burada da bir manipülasyon var.” dedi.
Özür dilememek gereksinimlerine güzel geliyor
“Özür dileyememenin birçok sebebi olabilir.” diyen Bhais bu bireylerde sebebin özgüvenle alakalı bir sorun olduğuna dikkat çekti. Bhais, “Kendisine bir yıkım üzere gelebilir. Bu bireyler için özür dilemek, ‘ben yanlışım, ben kusurluyum, bana olan hürmet kaybolacak, bu yüzden asla geri adım atmamalıyım, sonuna kadar gitmeliyim’ demek. Natürel ki bunların da çocukluk öğrenmeleri ve aile yaşantılarından geldiğini biliyoruz. Bu şahıslar durduk yere bu türlü olmuyorlar. Ancak bir halde onların gereksinimlerine özür dilememek düzgün geliyor. Ancak karşıdaki insanın muhtaçlığına uygun gelmiyor.” açıklamasında bulundu.
Olumsuz hisleri size de geçer
Bu şahısların, alakalarda daha fazla sorun yaşayan, ziyan görebileceğini, yalnız olduğunu, kimseye güvenmemesi gerektiğini düşünen şahıslar olabileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu şahısların de hayata bakışıyla baş etme sistemleri aslında bu alaka üslubu. Yaşadıklarının sonucunda bireyler bu türlü bir usul geliştiriyor. Özür dilememek, karşı tarafa birtakım hisler hissetmek üzere. Zira vaktinde kendisi de bunu hissetmiş. Olumsuz his aynası diyorum ben buna. Kişi hissettiği hisleri aslında karşı tarafa aktarıyor.” dedi.
Bu bireylerde çok önemli bir memnuniyetsizlik beklendiğini söyleyerek kelamlarına devam eden Bhais, “Sürekli şad olmama durumu vardır. Tenkit vardır, daima bir şeylere sinirlenirler, kızarlar, rahatsız olurlar, alınganlık gösterirler. Bir kafeye gidersiniz garsonla tartışırlar, sinemaya gideceksinizdir sinemanın yeri ile ilgili şikayet ederler. Siz de bir müddet sonra o hisleri satın alırsınız, bir müddet sonra sizde onun yanındayken bu hisleri sık hissettiğinizi daha eleştirel, daha alıngan olduğunuzu fark edersiniz. Aslında sizi de o hislerle aşağıya çekmeye çalışırlar.” halinde konuştu.
Toksik şahıslar için ‘kötü kalpliler’ diyemeyiz
Bu bireylere ‘kötü insanlar’ denilemeyeceğinin altını çizen Bhais, “‘Bu kişi berbat kalpli ve bana bunu yapmaya çalışıyor’ diyemeyiz. Yalnızca hayatta öğrendikleriyle, aldıkları topladıkları bilgilerle bu türlü baş edebildikleri için kişi bunu yansıtıyor. Mesela, birebir şeyleri onlara yapmaya başlarsanız bunu olağan karşılarlar. Onlar esasen alakanın tabiatının bu olduğunu düşünüyor. O yüzden de siz ona tıpkı halde davrandığınızda o kendini gerçekleştiren kehanet üzere düşünüyor. ‘Böyle olacağı belirliydi, esasen bu türlü olmasını bekliyordum’ diye düşünürler.” kelamlarıyla açıkladı.
Toksik kişiliğin farkına varılması çok zor
Bu durumun farkında varılmasının çok sıkıntı olduğunu söyleyen Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bireyler fakat, hayatlarında kıymet verdiği bireylerle sorun yaşadığında, bağlarında ya da hayatı yaşama halinde sorun olduğunu fark ettiklerinde terapiye başvuruyor. Diyor ki, ‘ben memnun değilim, ben hayatımdan mutlu değilim, yani ortada bir şey yok lakin ben şad değilim.’ Ya da ‘Ben herkesle tartışıyorum, herkesle hengame ediyorum. Herkes benden uzaklaşıyor, yalnız hissediyorum.’ Lakin bu şikayetlerle, dolaylı yollardan fark ederek geliyorlar.” açıklamasında bulundu.
Davranışları ekseriyetle kişilik bozukluğu kaynaklı
Toksik insanların davranışlarının altında yatan nedenin aslında bir hastalık olduğunu lisana getiren Bhais, “Altta yatan neden, dert, depresif bir durum, kişilik bozuklukları olabilir. Ekseriyetle kişilik bozuklukları daha sık gördüğümüz bir neden oluyor. Bu nedenle düzgün insan yahut berbat insan olarak değerlendirmemek, bunun bir hastalık olduğunu bilmek gerekiyor.” ikazında bulundu.
Sağlıklı bir bağlantıda aldığınız kadar verebiliyor olmak önemli
Memnuniyetsiz, depresif yahut dertli herkese toksik denilemeyeceğine dikkat çeken Bhais kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bir münasebetin başından sonuna siz bu durumları hissediyorsanız o toksik bir kişidir. Fakat bazen arkadaşlarımızın dosta muhtaçlığı vardır, bir şeyleri anlatmaya gereksinimi vardır. Kimi insanların çok keyifli olmadığı için sessiz kalmaya muhtaçlığı vardır. Bu devirleri de arkadaşlarla birlikte geçirmek gerekebilir. Sağlıklı bir münasebette aldığınız kadar verebiliyor olmak kıymetlidir. Ben şayet bedelli hissetmek ya da inanç hissi verebiliyorsam, o da bana sevgi ve şefkati verebiliyor mu? Benim gereksinimim olanı alıp ben ona muhtaçlığı olanı verebiliyor muyum? Bir taraf daha fazla veriyorsa, bir taraf daima daha fazla alıyorsa o vakit orada istikrarsız ve sağlıklı olmayan bir alaka vardır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
