İzmir Büyükşehir Belediyesi, Lozan Antlaşması’nın 100. yılında Ataol Behramoğlu’nun “Lozan” isimli yapıtını sahneye taşıdı. Lozan zaferine giden tarihi yolu anlatan oyun izleyenlerin hafızalarını tazeledi. Oyunun prömiyerinde konuşan Lider Tunç Soyer, “Biz, İzmir olarak 24 Temmuz’u sonsuza kadar bayram olarak kutlamaya devam edeceğiz. 24 Temmuz, bir gün kesinlikle Türkiye’de de yeniden ulusal bayram olarak kutlanacak” dedi.
Lozan Antlaşması’nın 100. yılını bilim, kültür ve sanat etkinlikleriyle ölümsüzleştiren İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yapımıyla tekrar tiyatro sahnesine dönen “Lozan” oyunu, Konak Sahne Tozu Tiyatrosu Haldun Dormen Sahnesi’nde dünya prömiyerini yaptı. Şair ve müellif Ataol Behramoğlu’nun kaleme aldığı, müziklerini Timur Selçuk’un yaptığı oyunun direktörlüğünü Haluk Işık üstlendi.
Lozan prömiyerine İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Lozan oyununun muharriri ve şair Ataol Behramoğlu, ilçe belediye başkanları, sanatçılar, siyasi parti temsilcileri, akademisyenler, büyükelçi ve konsoloslar, sivil toplum temsilcileri ve çok sayıda yurttaş katıldı.
“Bir gün kesinlikle ulusal bayram olarak kutlanacak”
İki perdelik oyunun akabinde sahneye gelen Lider Tunç Soyer, oyuncuları ve tüm takımı tebrik etti. Lider Soyer, “100 yıl lisana kolay. 100 yıl öncesinde Türkiye’nin tapu senedinin alındığı bir antlaşma. Bir barış, bir bağımsızlık senedi. Hudutlarımızın teminatının sembolü. Lozan Meydanı’nda Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü’nün heykellerine çelenk bıraktık. Ondan sonra İsmet İnönü Sanat Merkezi’nde harikulâde doyurucu bir panel izledik. Sonra bir konser vardı, artık buradayız. 1950’ye kadar Lozan daima bayram olarak kutlanmış. 1950’den sonra maalesef siyasete alet edilmiş ve bu büyük zafer unutturulmaya çalışılmış. Biz, İzmir olarak 24 Temmuz’u sonsuza kadar bayram olarak kutlamaya devam edeceğiz. Ve içimizde daima şu umut olacak: Bir gün kesinlikle Türkiye’de de yeniden ulusal bayram olarak kutlanacak” formunda konuştu.
“Her şeyi tartışabiliriz ama…”
Lozan oyununun müellifi Ataol Behramoğlu, “Ben Lozan’a çok çalıştım. Birinci versiyonunu Antalya Devlet Tiyatrosu sahnelemişti. Belgesel tarafı ağır basıyordu. İkinci versiyonuna geçen yaz bilhassa çalıştım ve belgeseli azaltmaya çaba ettim. Ben izlerken de olayı daima düşündüm. O periyodun meclis tutanaklarını tek tek okudum. Temelinde olmayan hiçbir şey burada yok. Çözümlemesi çok sıkıntı. Fakat benim için son cümle çok kıymetli. Her şeyi tartışabiliriz; lakin birçok acılar değerine bize armağan edilen bir vatanda olduğumuzu unutmadan. İşte bunu alkışlayalım. Bu işin latifesi yok, Lozan kurtlar sofrası üzere. Türkiye yorgun ve acılı. Karşısında kurtlar var. Bu imajı verebildiysek başardık demektir. Sevgili Tunç kardeşimi yürekten kucaklıyorum” sözlerini kullandı.
“42 yıllık mesleğimin en heyecanlı işi”
Oyunun yönetmeni Haluk Işık ise “Kuşkusuz çok heyecanlıyım. Bunun birçok nedeni var. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in yol açtığı bir proje bu. Meslekte 42. yılımı yaşıyorum. Bu meslek çok onurlar yaşattı. Lakin bu iş kadar heyecanlandığım, coşkuyla çalıştığım, çok çalıştığım bir iş olmadı. Sorumluluk çok büyüktü. İsmet İnönü, Gazi Mustafa Kemal Atatürk üzere insanların verdiği harikulâde bir savaşın sonunda en azından ben buradayım diyebildik. Hayata, geleceğe, ülkeme, bizi biz yapan herkese ve Mustafa Kemal Atatürk’e, İsmet İnönü’ye teşekkür ederim” formunda konuştu.
Lozan 9 defa daha perde açacak
Osmanlı İmparatorluğu’ndan Kurtuluş Savaşı ve Lozan Antlaşması’na uzanan tarihî sürecini anlatan Lozan, iki perdelik müzikal oyun olarak izleyenlerin karşısına çıktı. Prömiyerin akabinde oyun İzmir’deki çeşitli salonlarda Temmuz ve Ağustos aylarında fiyatsız olarak 9 defa daha sahnelenecek.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
