Bir süredir rahatsız olan Türk edebiyatının önemli isimlerinden yazar, senarist ve eleştirmen Selim İleri İstanbul’da hayatını kaybetti. AKM’te düzenlenen törenin ardından 75 yaşındaki usta yazar son yolculuğuna uğurlandı. Yazarın cenaze törenine sanat camiasından birçok isim katıldı. Yeşilçam’ın usta oyuncusu Türkan Şoray “Hayata değer katarak aramızdan ayrılıyor. Kitapları da çok okundu, çok sevildi. O her zaman benim sevgili dostum olarak kalbimde kalacak.” ifadelerini kullandı.
Türk edebiyatının usta isimlerinden yazar, senarist ve eleştirmen Selim İleri, 75 yaşında hayatını kaybetti.
Kaleme aldığı “Destan Gönüller”, “Yaşarken ve Ölürken”, “Kırık Deniz Kabukları” ve “İstanbul’un Sandık Odası” gibi eserleriyle Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunan yazar İleri’nin cenazesi, öğle vakti Vaniköy Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Sahrayıcedit Mezarlığı’ndaki aile kabristanında defnedildi.
Selim İleri için cenaze töreni düzenlendi. Öğle namazına müteakip Üsküdar Vaniköy Camisi’nde kılınan cenaze namazında taziyeleri İleri’nin yeğeni Prof. Dr. Ferhat Nutku ile eşi kabul etti.
Cenazeye İstanbul Valisi Davut Gül, eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, oyuncular Türkan Şoray, Nergis Çorakçı, Sumru Yavrucuk, Kerem Alışık ve akademisyen yazar Hasan Bülent Kahraman’ın yanı sıra edebiyat ve sinema dünyasından birçok isim katıldı.
Törene katılan usta oyuncu Türkan Şoray, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, “İnsanın en yakın dostunu, haftada 2-3 defa muhabbet ettiği, çok sevdiği dostunu, arkadaşını kaybetmesi gerçekten anlatılmaz duygular. Ruhen çok üzüyor. Hiç beklemediğimiz bir anda oldu. Bu hayatın getirdiği bir durum tabii. Hiçbir şey söyleyemeyiz.” dedi.
Şoray, İleri ile geçen hafta görüştüklerini ve bugün için kendisini yemeğe davet ettiğini aktararak, “Yemeğe hazırlanacakken, bugün onu uğurlamak için hazırlandım. Beni çok etkiledi. Ama güzel yaşadı, çok sevildi. Hayata değer katarak aramızdan ayrılıyor. Kitapları da çok okundu, çok sevildi. O her zaman benim sevgili dostum olarak kalbimde kalacak.” ifadelerini kullandı.
Oyuncu Kerem Alışık ise İleri’nin kişiliğine işaret ederek, “Selim İleri, kendisi gibi ince ve derin bir kalemdi. Romancıydı, eleştirmen ve senaristti. Yazardı ve hep yazdı. O, Türk edebiyatının bence tarihidir, hafızasıdır. Biraz sonbahar, biraz yalnızlıktı Selim İleri.” değerlendirmesinde bulundu.
Aile dostu olan İleri’nin, babası Sadri Alışık, dayısı Attila İlhan ve annesi Çolpan İlhan’la Kanlıca gecelerindeki sohbetlerinin unutulmayacağını söyleyen Alışık, “Çok sevdiğimiz bir insandı. Çok usta bir kalemdi. Aslında kırık bir aşk hikayesiydi ama kimseyi kırmazdı ve gönlümüzden, kalbimizden bir şeyler götürdü, içimizde bir parça şeyler bıraktı. Mekanı cennet olsun. Allah rahmet eylesin.” diye konuştu.
Alkışlarla uğurlanan İleri’nin cenazesi, Sahrayıcedit Mezarlığı’ndaki aile kabristanına defnedildi.
Sanatçı için önce Atatürk Kültür Merkezi’nde tören düzenlenmişti.
AKM’ düzenlenen tören NTV’nin sevilen programı Gece Gündüz’ün sunucusu Ömer Vatanartıran’a konuşan Prof. Dr. Gül İrepoğlu, “Hepimizin ortak bir değeri Selim İleri. Bu ülkenin yetiştirdiği en büyük edebiyat insanlarından biri. Benim için ise çok yakın bir dost. Onunla o kadar güzel şeyler paylaştık ki…” ifadelerini kullandı.
Ünlü yazar Necip Tosun ise “Selim İleri’nin boşluğu kolay kolay doldurulamaz. Onun hayatına baktığımızda devasa bir külliyat görürüz… Selim İleri, sadece öykü, roman ve şiir yazıp bir kenara çekilmemiş aynı zamanda Türk Edebiyatı’na da hizmet etmiş büyük bir emekçi” dedi.
Törene katılan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Dr. Serdar Çam, İleri’nin Türk edebiyatındaki önemine işaret ederek, “Osmanlı’nın son günlerini gören, değişime şahit olan ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında edebiyatımıza yön veren büyük bir kuşak vardı. Selim Bey de işte bu büyük edipler dünyasında yetişmiş, onlardan aldığı geleneği, zarafeti, Türkçeyi 21. yüzyıla taşımış büyük bir edebiyat ve kültür insanıydı.” dedi.
İleri’nin sadece yazdıklarıyla değil, anlattıklarıyla anlatım biçimi ve kişiliğiyle de geçmişten geleceğe bir köprü görevi üstlendiğine dikkati çeken Çam, şunları kaydetti:
“Türk edebiyatına hem eserleriyle hem de kişiliğiyle emek verdi. Yeşilçam’a az ama öz senaryolar hediye etti. Bir sanatçı olarak görevini yerine getirmenin huzuruyla aramızdan ayrıldı. Edebi birikimini İstanbul aşkıyla süsleyen Selim İleri’nin kurduğu, gördüğü ve anlattığı dünya, bugün İstanbul’un, kültür ve sanat hayatımızın bir parçası olarak varlığını sürdürüyor ve kitaplarıyla sürdürmeye devam edecek.”
Serdar Çam, İleri’nin 2012’de Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görüldüğünü vurgulayarak, usta edebiyatçının nezaketiyle de herkesi etkilediğini söyledi.
İleri’nin ailesi ile dostlarına baş sağlığı temennisinde bulunan Çam, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un da taziye dileğini aktardı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat da İleri ile çok yakın bir süreçte görüştüklerinden bahsederek, “Bizim için çok özel bir projeye çalışıyoruz, ‘İstanbul Hafıza’ diye. Yapmak istediğimiz şey, kayıplarımızın ardından İstanbul’un sivil tarihinde mekan izlerini oluşturmak. Herhalde böyle bir işe kalkıştığımızda konuşacağımız, ilk yardım isteyeceğimiz nadir insanlardan bir tanesi Selim İleri. Çünkü İleri, İstanbul kent kültür tarihine bir ömür vermiş birisi.” değerlendirmesini yaptı.
İleri’nin bir edebiyatçı olmasının ötesinde aynı zamanda bir kültür tarihçisi olduğunu altını çizen Polat, “75 yıldır çocuk bakışını hiç kaybetmemiş bir isim. Bu topraklara mal olmak da biraz o çocukluğu kaybetmemekle oluyor. Bizim için çok değerli bir isim. Hepimizin başı sağ olsun. Mekanı cennet olsun.” diye konuştu.
Beyoğlu Belediye Başkanı İnan Güney de Selim İleri’yi okuyarak büyüdüğünü dile getirerek, şunları anlattı:
“Onun için tam bir ‘Beyoğlu Beyefendisi’ demek yanlış olmayacaktır. Ortaokulu ilçemizdeki Galatasaray Lisesi’nde okudu ve uzun yıllar Beyoğlu merkezli bir yaşam sürdürdü. Kitaplarında Beyoğlu’nu, İstanbul’u çok anlattı. Tam bir İstanbul aşığıydı. Naifti, kibardı. Bu döneme ait olmayacak kadar nezaket sahibiydi. İyi bir yazar, iyi bir insandı. Bunları söylerken şunu da düşünüyorum; ne güzeldir böyle anılmak, hatırlanmak, böyle yüzlerce dostuyla sonsuzluğa uğurlanmak. Kendisi eserleriyle hep yaşayacak.”
İleri’nin yeğeni Prof. Dr. Ferhat Nutku ise böyle bir günde kendilerini yalnız bırakmadıkları için katılanlara teşekkür ederek, “Bize yabancı olmayan yaşanmışlıklar, Selim İleri’nin edebiyatıdır. Sadece sanatın her şeyi iyileştirebileceğine inandı. Yalnız kendimizi anlamak değil, asıl karşımızdakini anlamanın önemli olduğunu düşündü. İçimizdeki yalnızlığı gidermenin sadece bu yolla mümkün olduğunu söyledi. Şimdi senin bıraktığın yalnızlıkla kitaplarını okuyarak baş etmeye çalışacağız. Nur içinde uyu.” ifadelerini kullandı.
Törende bir konuşma yapan yeğeni Ferhat Nutku, “Dayım kendisiyle ilgili konularda beni tembihlemişti. Benden izin almadan asla birşey yapma demişti. Maalesef şimdi ondan izin almadan bir konuşma yapacağım.Affet beni ” diyerek sözlerine başladı. Nutku, “Mutsuz çocukluk kırık aşk hikayeleri yarım kalmış yaşamlar, yaşanmışlıklar Selim İleri’nin hayatıdır. Sanatın sadece herşeyi değiştirebileceğine inandı. Şimdi senin bıraktığın yalnızlıkla kitaplarınla baş etmeye çalışacağız ” dedi.
Arkadaşı yazar Ayşe Sarısayın da törende bir konuşma yaptı.
Sarısayın, “Çok üzgünüm çok üzgünüz hepimiz. Çok yönlü kültür sanat insanı. Sevgili dostum Selim İleri için birşeyle söylemek çok zor. Varlığına, ardında bıraktığı ve bize emanet ettiği kitaplara, dostluğuna bana öğrettiği ve yaşattığı tüm duygulara şükranla daima” ifadelerini kullandı.
Programda ayrıca yazar Behçet Necatigil’in kızı Ayşe Sarısayın, yazar Asuman Kafaoğlu ve Semra Aktunç birer konuşma yaptı. Kültür ve sanat dünyasından birçok ismin katıldığı törende İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü Hüseyin Keskin, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanı Coşkun Yılmaz ile yazar Beşir Ayvazoğlu da yer aldı.
Selim İleri’nin cenazesi, AKM’de düzenlenen törenin ardından, öğle namazına müteakip Vaniköy Camii’nde kılınacak cenaze namazı sonrasında Sahrayıcedit Mezarlığı’ndaki aile kabristanında toprağa verilecek.
Selim İleri, 30 Nisan 1949’da İstanbul’un Kadıköy semtinde dünyaya geldi. İleri, 1998 yılında “Devlet Sanatçısı” unvanına, 2012’de de Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne değer görüldü.
Selim İleri, 1970’lerden itibaren roman, öykü, şiir, deneme, tiyatro, anı, inceleme gibi edebiyatın farklı türlerinde nitelikli eserler ortaya koyan, çağdaş Türk edebiyatının üretken kalemlerinden biri oldu.
Edebiyat dünyasına kazandırdığı eserler dışında 20’nin üzerinde senaryo yazan İleri, Yeni Ufuklar, Yeni Dergi, Papirüs, Varlık, Türk Dili, Politika, Dünya, Milliyet, Milliyet Sanat, Gösteri ve Cumhuriyet’in aralarında olduğu birçok gazete ve dergide inceleme, eleştiri yazılarıyla yer aldı.
Köşe yazarlığı da yapan İleri, yazı dizileri hazırladı. Radyo ve televizyonlarda kültür sanat programları sundu.