Yeni bir araştırma, Avrasya alakargalarının, yaşadıkları bir olaydaki tesadüfi görsel bilgileri hatırlayabildiğini ve kuşlarda epizodik hafızaya dair kanıtlar sağladığını ortaya çıkardı. İnsana özgü olduğu düşünülen bu hafıza şekli uzun zamanlardır hayvanlarda da araştırılıyor. Daha önce zekasıyla bilinen kargagillerin de epizodik bellek sahibi olabileceği bildirilmişti.
Şu sorularafazla düşünmeden yanıt vermeye çalışın: Dün öğle yemeğinde ne yedin? Yanında kim vardı? Neredeydin? Ortamı kafanda canlandırabiliyor musun? Geçmişte yaşanan olaylardaki küçük detayları görsel olarak hatırlama yetisi, bilim insanlarının “epizodik bellek” diye adlandırdığı hafıza biçimini ortaya çıkarıyor.
AVRASYA ALAKARGALARI İNCELENDİ Yeni bir araştırmaya göre Avrasya alakargaları da insanlar gibi bu hafıza özelliğini kullanıyor olabilir. 15 Mayıs’ta PLOS One adlı bilimsel dergide yayınlanan araştırmanın yazarı James Davies epizodik belleği, “Zihninizde bir şekilde yeniden yaşıyorsunuz. Bu, deneyimi oluşturan detayları da içeriyor: Sesler, görüntüler ve hatta düşüncelerinizle ruh haliniz” diye tanımladı.
HAYVANLARDA GÖRSEL HAFIZA SÜRECİ Olaysal hafıza çoğu insanın dünyayı nasıl deneyimlediğinin ayrılmaz bir parçası olsa da, bilim insanları için hayvanların da bu yeteneği paylaşıp paylaşmadığını kanıtlamak çok önemli. Bilim insanları onlarca yıldır hayvanların önceki olayları hatırlama yeteneklerini araştırmak için deneyler tasarlıyor. Güvercinler, köpekler ve mürekkep balığı gibi çeşitli canlılarda epizodik hafızaya dair kanıtlar bulundu. Zekasıyla bilinen kargagillerin de epizodik bellek sahibi olabileceği bildirilmişti. İNSAN HAFIZASI İLE BENZERLİK Yeni bir yaklaşımla alakargaları inceleyen bilim insanları, insan hafızası araştırmalarına yansıması olabilecek sonuçlar buldu. Bilim insanları “zihinsel zaman yolculuğu” diye adlandırılan hafıza yönteminin bu kuşlarda yaşanıp yaşanmadığını inceledi. Bu süreç, hafızanıza kaydedecek kadar değerli bulmadığınız görsel bilgi parçalarını hatırlamak olarak açıklanabilir.
ADIM ADIM DENEY SÜRECİ Alakargalara önce hangi kupanın altında yemek saklandığı gösterildi ve rahatlıkla hatırladılar. İkinci adımda kupaların üstüne çıkartmalar ya da ipler yerleştirildi. Yine aynı kupanın altına saklanan yemek bulundu. Deneyin son aşamasındaysa bu çıkartmalar ve ipler önem kazandı çünkü kupaların yerleri ile oynandı. Kuşlar yiyeceğin saklandığı kupadaki işaretleri tanıyarak yüzde 70 isabet oranı yakaladı. ALZHEIMER İÇİN FAYDALI OLABİLİR Alzheimer gibi hastalıklarda görsel hafızanın kaybının dikkat çekici olduğu belirtilerek yeni çalışmanın konuyla ilgili araştırmalarda fayda sağlayabileceği vurgulanıyor.
